Երբ ​​Հայաստանի Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը, խոսելով այն մասին, թե Ռուսաստանը վերցրել է Լեռնային Ղարաբաղը, նկատի ուներ մինչև 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի իրավիճակը, ապա 2019-2020 թվականներին Ռուսաստանը չէր, որ հայտարարեց բանակցությունների չեղարկման և դրանք սեփական կետից սկսելու մասին, ինչը դեմարշ դարձավ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրների դեմ։ Դրա մասին NEWS.am -ի թղթակցի հետ զրույցում հայտարարել է «Այլընտրանքային նախագծեր» խմբի անդամ Վահե Հովհաննիսյանը։

«Ռուսաստանը չէ, որ Ստեփանակերտում հայտարարեց, որ «Արցախը Հայաստան է և վերջ»,  Ռուսաստանը չէ, որ բանակցությունները տարավ փակուղի։

Ընդ որում, Ռուսաստանին շատ հարցերում կարելի է մեղադրել։ Ինչ վերաբերում է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ից հետո ստեղծված իրավիճակին, թե՛ Ռուսաստանի, թե՛ Հայաստանի համար սուր և ցավոտ հարցեր կան։ Դրանք բանակցային առարկա դարձնելու համար հարկավոր է նստել սեղանի շուրջ և զրուցել։

Հայաստանն ընտրեց ոչ թե Ռուսաստանի Դաշնության հետ երկխոսության, այլ՝ բանակցությունների սառեցման ճանապարհը։ Նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունը երազանքի փաստաթուղթ չէր, բայց հնարավորություն տվեց առաջ գնալու խելահեղ պատերազմի ավարտից հետո։ Փաստաթուղթը և՛ հնարավորություններ ուներ, և՛ ռիսկեր»,- նշել է փորձագետը։

Նրա գնահատմամբ՝ Հայաստանը ձախողվեց, և Ադրբեջանը լիովին օգտվեց փաստաթղթի ընձեռած հնարավորություններից։

«Հայաստանը կարող էր ճիշտ աշխատանքով հասնել նրան, որ Արցախը մնա հայկական։

Եթե ​​դու դա չես անում, սխալ է դրա համար մեղադրել միջնորդին։ Բայց ես Ռուսաստանին չեմ արդարացնում։ Ռուսական կողմը պատասխանատվություն է կրել ոչ թե Փաշինյանի, այլ արցախահայության առաջ, և նրանք ենթարկվել են էթնիկ զտումների»,- հավելել է Հովհաննիսյանը։

Նրա համոզմամբ՝ եթե իշխանությունները Արցախի հանձնման մեջ կարիք ունենան մեղադրելու Արևմուտքին, իրենք դա էլ կանեն։

«Մեկ անձի ներկայիս քաղաքական կոնյուկտուրային ​​շահը պահանջում է մեղադրել Ռուսաստանին, բայց վաղը դա կարող է փոխվել։

Միջազգային հանրությունը չէր պատկերացնում հայաթափված Արցախ, որտեղ Ադրբեջանը ոչնչացնում էր հայկական ժառանգությունը։ Մինչև 2018 թվականը նման հարց չկար։ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահող երկրներից ոչ մեկը չէր կարող պատկերացնել, որ Արցախը երկու օրում կարող է հայաթափվել։ Բայց Հայաստանի ներկայիս իշխանությունների օրոք մի շարք սխալների արդյունքում դա հնարավոր դարձավ»,- նշել է փորձագետը։

Նրա գնահատմամբ՝ վարվում է ոչ թե Հայաստանի արտաքին քաղաքականությունը, այլ մեկ մարդու արտաքին քաղաքականությունը՝ ելնելով իր իշխանության և անձնական անվտանգության շահերից, նա երկիրը տանում է փորձերի ճանապարհով՝ հակառուսական քարոզչության մեծ չափաբաժնի տեսքով։

«Կլիմայի գագաթնաժողովից հետո Բաքվի մոտալուտ ագրեսիայի մասին հայտարարությունների պայմաններում դու թուլացնում ես դիրքերդ անվտանգության համակարգում և դաշնակցային կապերդ։

Մի կողմից խոսում ես սպառնալիքի մասին, մյուս կողմից ամեն ինչ անում ես, որ հայտարարես, թե ամեն ինչ այսպես ստացվեց, որովհետև մենք թույլ ու միայնակ ենք եղել։ Ռուսաստանն ասում է, որ եթե գնաս դեպի Արևմուտք, կկորցնես այն առավելությունները, որոնք կան ԵԱՏՄ-ում։ Սա կբերի տնտեսության փլուզման։ Եվ սա Հայաստանի իշխանությունները քաջ գիտակցում են։

Միևնույն ժամանակ Ալիևը խորացնում է հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ, քանի որ շատ լավ գիտի, որ Հայաստանի դեմ իր պահանջները Ռուսաստանի և մասամբ Իրանի շնորհիվ կարող են չեզոքացվել»,- պարզաբանել է Հովհաննիսյանը։

Նրա համոզմամբ՝ Ադրբեջանն իր ռազմավարական նպատակներին հասնելու համար սպասում է, որ Հայաստանը 1-2 լուրջ սխալ կգործի։

«Մենք հասել ենք նրան, որ այդ սխալները կարող են հանգեցնել մի իրավիճակի, երբ Ռուսաստանն ու Իրանը Հայաստանի դեմ ագրեսիան կարող են այլևս կարմիր գիծ չհամարել։

Դա կարող է տեղի ունենալ, եթե Հայաստանը շարունակի տարածաշրջան հրավիրել խաղացողների, որոնք Ռուսաստանի և Իրանի թշնամիներն են: Այսպիսով, Հայաստանի փոքր տարածքը կարող է վերածվել երկու խոշոր կենտրոնների ռազմադաշտի։

Հայաստանը գնում է այն ճանապարհով, որը Թուրքիան կդարձնի տարածաշրջանի օպերատորը։ Դա կհանգեցնի նրան, որ Թուրքիան և Ադրբեջանը անվերջ պայմաններ  կառաջադրեն՝ ձգտելով նրան, որ Հայաստանը ոչ կենսունակ երկիր դառնա։ Արևմուտքը գովաբանում է Հայաստանին Ռուսաստանի հետ հարաբերությունները խզելու համար, բայց զգուշացնում է, որ Թուրքիային օպերատոր անվանելով՝ ինքը Հայաստանի անվտանգությունը չի ապահովի»,- եզրափակել է Հովհաննիսյանը։