2026 թվականի հունվարի 1-ից Հայաստանում ուժի մեջ կմտնեն «Քաղաքացիության մասին» օրենքում փոփոխությունները։ Կառավարությունը նախատեսում է թարմացնել դիմումների ներկայացման գործընթացը, ներդնել փաստաթղթերի նախնական ստուգում և բարձրացնել պետական տուրքի չափը։ 

Նոր կանոնները կվերաբերեն բոլոր ապագա դիմողներին, ներառյալ նրանց, ովքեր նախատեսում են դիմել կացության ժամանակավոր իրավունք (ԿԺԻ) ստանալուց հետո։

Ի՞նչ կփոխվի 2026 թվականից

• Պարտադիր նախնական դիմում համացանցի միջոցով։ Այժմ քաղաքացիության համար դիմելու գործընթացը կսկսվի ոչ թե միգրացիոն ծառայություն այցով, այլ առցանց հայտով։ Թեկնածուն պետք է փաստաթղթերի ամբողջական փաթեթը ներբեռնի էլեկտրոնային համակարգ։ Միայն նախնական հավանությունից հետո հնարավոր կլինի գրանցվել փաստաթղթերի անձամբ ներկայացման համար։

• Աջակցություն անձնական էջի միջոցով։ Դիմողները կկարողանան լրացուցիչ ներբեռնել պակասող փաստաթղթերը և պատասխանել միգրացիոն ծառայության աշխատակիցների հարցումներին անմիջապես առցանց համակարգի միջոցով։ Սա պետք է նվազեցնի ֆորմալ սխալների պատճառով վերադարձների և մերժումների քանակը։

• Պետական տուրքի բարձրացում։ Քաղաքացիություն ստանալու դիմումը կթանկանա 50 անգամ. այժմ՝ 1000 դրամ (մոտ 2,5 դոլար), 2026 թվականից՝ 50 000 դրամ (մոտ 128 դոլար)։ Տուրքը չվերադարձվող կլինի. գումարը չի վերադարձվի, նույնիսկ եթե դիմողին մերժեն։ Վճարումը վերադարձնել հնարավոր կլինի միայն տեխնիկական սխալի կամ գերավճարի դեպքում։

• Դիտարկման կասեցման հնարավորություն։ Եթե հայտը լրացուցիչ ստուգում պահանջի, դրա քննությունը կարող է սառեցվել մինչև 60 օրացուցային օր ժամկետով։ Սա ավելացվում է քննության ստանդարտ ժամկետին՝ 90 աշխատանքային օր։ Այսպիսով, ընթացակարգը կարող է տևել մինչև 6 ամիս։

• Փախստականների համար պետական տուրքից ազատում։ Հայաստանում փախստականի կարգավիճակ ունեցող անձանց համար կպահպանվի քաղաքացիության համար անվճար դիմելու հնարավորությունը։

Ի՞նչ է մնում անփոփոխ

• Բնակության ժամկետը դիմելուց առաջ։ Քաղաքացիության համար կարելի է դիմել Հայաստանում ԿԺԻ-ով երեք տարի բնակվելուց հետո։ Այս կանոնը պահպանվում է։

• Սահմանադրության իմացության թեստ։ Ինչպես նախկինում, թեկնածուն պետք է հանձնի հայկական Սահմանադրության հիմունքների թեստ։ Ձևաչափը՝ 33 հարց հայերեն լեզվով, որոնցից պետք է ճիշտ պատասխանել առնվազն 17-ին։ Պահանջվում է հայերեն տեքստ կարդալու և հասկանալու բազային կարողություն։ Հայաստանի քաղաքացիություն առանց լեզվի իմացության նախկինի պես հնարավոր կլինի ստանալ հայրենադարձության պարզեցված ծրագրով։

• Անձնագրի ստացման ընթացակարգ։ Հայտի հաստատումից հետո դիմողը կարող է հայկական անձնագիր ստանալ անձամբ Հայաստանում կամ արտերկրում հյուպատոսության միջոցով։

Նոր կանոնները կգործեն 2026 թվականի հունվարի 1-ից ներկայացված բոլոր դիմումների համար։ Սա վերաբերում է.

• Օտարերկրացիներին, որոնք նախատեսում են քաղաքացիություն ստանալ բնականացման միջոցով՝ երեք տարի բնակվելուց հետո,

• Ազգությամբ հայերին, որոնք քաղաքացիություն են ձևակերպում ծագումով,

• Անձանց, որոնք քաղաքացիություն են ստանում ամուսնության կամ վերամիավորման միջոցով,

• Բոլոր մյուս դիմորդներին՝ անկախ հիմքից։

Նոր կանոնները գործընթացն ավելի ֆորմալ, բայց և ավելի կանխատեսելի են դարձնում։ Տուրքի բարձրացումը բացատրվում է թվայնացման և վարչարարության ծախսերով, ինչպես նաև չհիմնավորված դիմումների քանակը կրճատելու ձգտումով։ 

Միևնույն ժամանակ, մնում է բնականացման ընդհանուր ժամկետը՝ երեք տարի բնակություն, ինչպես նաև երկքաղաքացիության հնարավորությունը և հարկային արտոնությունների պահպանումը։