Արցախից տեղահանվածները Հայաստանում անորոշության և աղքատության են բախվում․ Reuters

Մանրամասներ
գաղթ

Էլադա Սարգսյանը կյանքում երրորդ անգամ է փախստական դառնում, գրում է Reuters-ը։

«Ադրբեջանի մայրաքաղաք Բաքվում ծնված Սարգսյանը 1988 թվականին 19 տարեկանում փախել է իր հայրենի քաղաքից, երբ Խորհրդային Միությունն սկսեց փլուզվել:

Քաղաքի երբեմնի մեծաքանակ հայ փոքրամասնությունը վտարվել է Լեռնային Ղարաբաղում էթնիկ հակամարտությունների բռնկման հետևանքով, որը ինքնավար, հիմնականում հայկական քրիստոնեական տարածք է Ադրբեջանի մուսուլմանական խորհրդային հանրապետության կազմում, որը շուտով պետք է անկախ երկիր դառնար:

Սարգսյանը և իր ընտանիքը փախել են Խորհրդային Հայաստան, ապա բնակություն հաստատել Լեռնային Ղարաբաղի Ակնաղբյուր գյուղում, որը ադրբեջաներեն հայտնի է որպես «Աղբուլակ», չնայած այն հանգամանքին, որ լեռնային շրջանը գտնվում էր Ադրբեջանում և պատերազմի մեջ էր Բաքվի կառավարության հետ:

2020 թվականին նրանք կորցրեցին ևս մեկ տուն, երբ Ադրբեջանը, որը մինչ այժմ սերտորեն դաշնակից է Թուրքիայի հետ, երկրորդ պատերազմում կրկին նվաճեց Ղարաբաղի մեծ մասը, ներառյալ նրանց գյուղը:

2023 թվականի սեպտեմբերին, այն բանից հետո, երբ Ադրբեջանը կայծակնային հարձակման միջոցով գրավեց Ղարաբաղի մնացած մասը, ինչը գրեթե տոտալ տեղահանման պատճառ դարձավ, Սարգսյանը, ով արդեն 54 տարեկան է, երրորդ անգամ փախավ իր տնից:

Նա, ինչպես և այդ տարածքի մնացած 120,000 էթնիկ հայերը, ենթարկվել էր իննամսյա ադրբեջանական շրջափակման և հրաժարվում էր հավատալ Բաքվի պնդմանը, թե իր իրավունքները կհարգվեն որպես Ադրբեջանի քաղաքացի:

«Ես արդեն սովորել եմ դրան», - ասաց Սարգսյանը Մասիս քաղաքում, որտեղ նա այժմ ժամանակավորապես ապրում է լքված մանկապարտեզում՝ արցախցի 67 այլ փախստականների հետ։ «Շատ դժվար է այն մարդկանց համար, ովքեր առաջին անգամ են լքել իրենց տները։ Նրանք լաց են լինում։ Բայց և այնպես, նրանք էլ գլուխ կհանեն, ինչպես մենք»:

Մասիսը՝ 20,000 հոգանոց հանգիստ քաղաքը, որտեղ Արարատ լեռը, որը սրբազան է հայերի համար, հստակ տեսանելի է Թուրքիայի հետ փակ սահմանից այն կողմ, սեպտեմբերից ի վեր հյուրընկալել է շուրջ 8000 արցախցի փախստականի:

Նրանցից շատերը, որոնք այժմ բնակվում են Մասիսում, ոչինչ չունեն, քանի որ հապշտապ լքել են Ղարաբաղի հեռավոր գյուղերում գտնվող տներն ու ֆերմաները, երբ Ադրբեջանը սեպտեմբերի 19-ին սկսեց իր վերջնական հարձակումը:

34-ամյա Ալինա Հարությունյանն իր հարևաններից մեկին պատկանող արդյունաբերական բեռնատարով տասնյակ մարդկանց հետ փախել է իր Հարությունագոմեր գյուղից։ Այժմ նա, ամուսինն ու չորս երեխաները ապրում են լքված գրադարանի առաջին հարկում գտնվող մեկ սենյակում։

Հայաստանի կառավարությունը նրանց տրամադրել է երկու մահճակալ և միանվագ վճար՝ 100.000 դրամ (250 դոլար), սակայն նրանց բնակարանը կոմունալ հարմարություններ չունի և կահավորված է միայն մանկական սեղաններով ու աթոռներով, իսկ ցուրտը շենք է մտնում դատարկ դռների շրջանակներից։ «Մենք նախկինում հեռուստացույց ունեինք։ Հիմա, երբ երեխաներն ուզում են ինչ-որ բան դիտել, բոլորս հավաքվում ենք մեկ հեռախոսի շուրջ»,- ասաց Հարությունյանը»,– գրում է կայքը։