Հայ հասարակությունը դեռ պատշաճ չի գնահատել Սարգսյան-Նալբանդյան տանդեմի փայլուն արտաքին քաղաքականությունը․ Անդրանիկ Միհրանյան

«Հայ հասարակությունը դեռ չի պատշաճ չի գնահատել Սարգսյան-Նալբանդյան արտաքին քաղաքականությունը», - «Գոլոս Արմենիի» թերթին տված հարցազրույցում նշում է քաղաքագետ, МГИМО-ի պրոֆեսոր Անդրանիկ Միհրանյանը։

— Ձախողումնե՞ր... Ներկայացրեք ինձ գոնե մեկ ձախողում: Ժամանակին ես հպարտանում էի Հայաստանի արտաքին քաղաքականությամբ, կարծում եմ, որ Սերժ Սարգսյանի եւ Էդվարդ Նալբանդյանի տանդեմի արտաքին քաղաքականությունը պարզապես փայլուն էր: Սա հայկական քաղաքականության իսկական մարգարիտ է` հասունության, մտածվածության, ամեն ինչի հետեւողականության առումով: Բավական է ասել, որ այդ 10 տարիների ընթացքում Ադրբեջանը երբեք հնարավորություն չի ունեցել հայկական կողմին բարդ վիճակի մատնել միջազգային հարթակներում: ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները գրեթե միշտ աջակցում էին Հայաստանին, քանի որ հայկական դիրքը շատ ամուր հիմքեր ուներ: Միջնորդները բազմիցս ճնշում էինն գործադրում Ադրբեջանի վրա ՝ լուրջ զիջումներ պահանջելու համար, եւ Իլհամ Ալիեւը ինքը հրապարակավ ասաց, որ իրեն ստիպում էին հրաժարվել Ղարաբաղից եւ վերջնական համաձայնագիր կնքել, գոնե ԼՂՀ-ի միջանկյալ կարգավիճակի ճանաչումով` Մադրիդյան սկզբունքներին համապատասխան:

Փայլուն էր այն արտաքին քաղաքականության գիծը, որը հանգեցրեց Կազանին: Եթե Ալիեւը այնտեղ վերջին պահին չներկայացներ 10 ինչ–որ պայմաններ, ապա ստորագրումը կավարտվեր, 12 հազար քառակուսի կիլոմետր էր հաստատելու ամբողջ Արցախի տարածքում՝ ազատագրված տարածքների, միջազգային երաշխիքների հետ միասին, եւ Ղարաբաղը կզարգանար: Ճիշտ է, ժամանակի ընթացքում 5 շրջան վերադարձվելու էր, բայց լիակատար վերահսկողություն կլիներ Լաչինի միջանցքի, Քելբաջարի նկատմամբ եւ այլն:

Եվ հիշենք, թե քանի անգամ Ադրբեջանը փորձեց Ղարաբաղի հարցի քննարկումը տեղափոխել այլ մակարդակի, այն դուրս բերել երեք համանախագահների նախագահությամբ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբից` այլ հարթակներ, ներգրավել Թուրքիային: Այս ամենը կասեցվեց բնում, ինչը պահանջում էր շատ լուրջ, ոսկերչական դիվանագիտական աշխատանք: Ես չեմ խոսում «ֆուտբոլային դիվանագիտության» մասին:

Հաճախ լսում ես, որ թուրքական դիվանագիտությունն ամենախորամանկ, ամենախելացի, ամենահմուտն է, և այլն: Սակայն հայ-թուրքական արձանագրություններով, նրանք ընկան ծուղակի մեջ, երբ միայն վերջին րոպեին Թուրքիայի արտգործնախարարը հասկացավ, որ եթե նրանք ստորագրում են արձանագրությունները՝ առանց որեւէ հայտարարության Ադրբեջանի մասին, Բաքվում այն կվերածվի սուգի, եւ թուրք ազգայնականները նրանց նույնպես օրուարև չեն տա:

— Չեմ կարող չնշել, որ հայկական մանեւրող դիվանագիտությունը բացարձակապես փայլուն էր այն իրավիճակում, երբ Ռուսաստանի հետ հարաբերություններն առավել քան սերտ էին, բայց միեւնույն ժամանակ փորձեցին չխորտակել հարաբերությունները ո՛չ Բրյուսելի, ո՛չ էլ Վաշինգտոնի հետ: Եվ դա ստացվեց:

Կրկնում եմ, որ ոսկերչական դիվանագիտական աշխատանքը ճանաչում է պահանջում, հայ հասարակությունը դեռ չի պատշաճ չի գնահատել Սարգսյան-Նալբանդյան արտաքին քաղաքականությունը: Բայց ինչը շատ է, դա անհիմն քննադատությունն է տարբեր տեսակի հիմարների եւ տգետների կողմից…

Ավելին՝ սկզբնաղբյուրում