Արայիկ Հարությույանը տեսե՞լ է ապրիլյան պատերազմի հետ կապված գաղտնի փաստաթղթերը

Իրավունք չունեմ, գիտեմ Ռորբետ Քոչրայանի վաստակի մասին արցախյան ազատամարտի, պատերազմի ժամանակ

Հարցազրույց «Ազատ հայրենիք» կուսակցության ղեկավար,Արցախի հանրապետության նախկին վարչապետ Արայիկ Հարությունյանի հետ:/Մաս 2-րդ/

-Ի՞նչ են կոչվում իրենց գործողությունները,և ինչո՞ւ Արցախի հաշվին:

-Դժվար հարց է,կասկածել նրանց հայրենասիրության վրա ես իրավունք չունեմ,քաղաքական ինչ է դրդում,չեմ արող գնահատական տալ,իրենցից հարցրեք:Ես չեմ շփվում նրանց հետ,ինչու են այդ ճանապարհային քարտեզը ընտրել իրենց համար,այսօր մենք ավելի լուրջ խնդիր ունենք, մեր մարտահրավերները շատ ավելի լուրջ են ,քան Ղարաբաղի միացումը կամ այս կարգավիճակը լինելը:

-Լինելով վարչապետ ,մշտապես ողջունել եք Սերժ Սարգսյանի աշխատանքը և Արցախի բյուջեն նրա օրոք հասել է մինչև 50 միլիարդի:Այդտեղ բնականբար մեծ է Սերժ Սարգսյանի դերը:

-Իսկ ով է Սերժ Սարգսյանի կատարածը թերագնահատում կամ կասկածի տակ առնում :

-Իսկ Ռոբերտ Քոչարյանի արա՞ծը:

-Ես չեմ կարող գնահատական տալ,չեմ աշխատել այդ ժամանակահատվածում,նրա հետ ընդամենը մի քանի ամիս եմ աշխատել:

-Եթե չեք աշխատել, գնահատական տալ չեք կարո՞ղ:

-Իրավունք չունեմ, գիտեմ Ռորբետ Քոչրայանի վաստակի մասին արցախյան ազատամարտի,պատերազմի ժամանակ:

-Իսկ Արցախի տնտեսության աճի մասին՝նրա օրոք որ կետից ուր է հասել:

-Արցախի իշխանությունները միշտ էլ զգացել են Հայաստանի աջակցությունը և դրա համար միշտ էլ շնորհակալություն են հայտնել:Պատերազմի ժամանակ և 90-ականներին լինելով շատ ծանր վիճակում ՀՀ կառավարությունը ,հաշվի առնելով մի պահ քաղաքական տարաձայնությունները, ոչինչ չի խնայել Արցախի համար:

-Ասացիք,որ վերջին մեկ տարում փոփոխության շունչը սպասվում էր ,դրա համար ողջունեցիք:Ռուդիկ Հյուսնունցը ձեր կուսակացությունից է, հարցազրույցի ժամանակ ասում է՝մենք 30 տարի սպասել են այս փոփոխությանը,համաձա՞յն եք նրա հետ,որ 30 տարի ոչինչ չի արվել և սպասել եք:Ինչո՞ւ էին այդպես շնչահեղձ սպասում այս փոփոխությանը:

-Շանչահեղձ սպասելը չէ, երկրի զարգացման ճանապարհին միշտ էլ պետք է են փոփոխություններ,իսկ ո՞վ է համարում,որ անցած ճանապարհը կործանարար է եղել:

-Այսօրվա իշխանությունն ասում է,որ ոչինչ չկա,կա միայն Ա կետից սկսվող Նոր Հայաստան:

-Հայաստանն էլ ունեցել է տրիլիոնից ավել բյուջե և արդեն ձևավորված պաշտպանության բանակ,կառույցներ,մենք պետություն ենք կերտել և այդ ճանապարհը շարունական է,համոզված եմ,որ 20 տարի հետո էլ նույն փոփոխության անհրաժեշտությունը լինելու է և մեր սերունդները ասելու են այն ,ինչ մենք ժառանգել ենք, բավարար չէ,պետք է զարգացնել:

-Պետք է ազնիվ լինել և ասել,որ այս տարիների ընթացքում եղել է այսինչ բանը:

-Ասում են,որ կան երևույթներ,որի դեմ պետք է պայքարել: Ես չեմ լսել,որ այսօրվա մեր իշխանությունները ասեն Հայաստանում ոչ մի լավ բան չի եղել:

- Արցախի իշխանությունը 250 միլիարդ դոլորի պարտք ունի մասնավոր բանկերին:

-Թվերը ուռճացված են,ունի պարտավորություններ և դրանք մշտական բնույթ են կրում և մեր բյուջեն, երբ լինում է դեֆիցիտով ,լեֆիցիտի լրացման աղբյուրը մասնավոր բանկերն են,Արցախի կառավարությունը այլ տեղերից հնարավորություններ չունի գումարներ վերցնելու:

-11 տարի վարչապետ էիք,այս ամենը թողնել կառավարության վրա և հրաժարական տալ,ինչո՞ւ գնացիք այդ քայլին,մի տեսակ պատասխանատվությունից խուսափելու ձև չէ:

-Իսկ Հայաստանը կարող է չունի՞ նման պարտավորություններ ՝7 միլիարդի, և այդ բեռը թողել են:Ինչ-որ տեղ որ Արցախի բյուջեն պրոֆիցիտով էր,ես լինելով տնտեսագետ դրան կողմ չեմ, դեֆիցիտային բյուջեն դա զարգազման տանող բյուջեն է և այդ հնարավորությունը պետք է օգտագործել: Հեծնիվ չենք հորինում, եթե նայենք աշխարհի պետությունների բյուջեները,մի քքանիսը կան,որ աշխատում են պրոֆիցիտով կամ զրոյական,մի քանիսը աշխատում են դեֆիցիտով, և այդ դեֆիցիտը շատ ժամանակ տատանվում է սկսված օրինակ 0,5 ,կամ 1 տոկոս համախառն ներքին արդյունքից ընդհուպ մինչև 10 տոկոս:Իհարկե Հայաստանը 3 տոկոսի շրջանակներում կամ արտաքին բեռի,պարտքի պետական պարտքի 60 տոկոս շեմը ընտրել է և դրանով սահմանափակվել:Ես հնարավորություն եմ ունեցել իմ կարծիքը ասելու ,որ պետք չէ կառչել այդ կարծրատիպերից և պետք է համարձակ գնալ տնտեսական աճի:Այդ թիվը,որ դուք հրապարակել եք,եկեք մի թիվ էլ հրապարակենք, 2007-ի Արցախի ՀՆԱ-ն եղելէ 70 միլիարդ,իսկ այսօր արդեն անցել է 300 միլարդը,այսինքը՝ՀՆԱ-ն ավելացնել առանց խոշոր ինվեստիցիոն պրոյետկների ,իսկ այդ պրոյեկտները առանց ներգրաված միջոցների անհնարին է:

-Իշխանափոխությունից հետո Հայաստանում տեղի ունեցան մի շարք դատական պրոցեսներ,ինչպես նաև քրեական գործեր հարուցվեցին:Կարող եք ասել՝իրավական հարց է,մենք չենք խառնվում,արդյո՞ք բոլոր գործերում էր իրավական և քաղաքական կոմպոնենտ չէիք տեսնում և ճիշտ էր,որ դուք չարձագանքեցիք,հատկապես երկրորդ նախագահի հետ կապված:

-Ազատ հայրենիք կուսակցության պատգամավորները դիմում են ներկայացրել գլխավոր դատախազին խափանման միջոցոը փոխելու համար,երկրորդ անգամ կուսակությունն է դիմել:Այդ դիմումներում նշվել է՝ մենք չենք միջամտում և իրավական գնահտական չենք տալիս,եթե հնարավոր է խափանման միջոցի փոփոխություն անել:

-Ինչպե՞ս կգնահատեք այս ողջ դատական պրոցեսը ,քաղաքական կոմպոնենտ կար,թե՞ ոչ:

-Ուզում եմ համոզված լինել,որ չկա և համոզված եմ,որ չկա:

-Ասացիք՝չեք ուզում միջամտել,շատերը նախագահների դիմումը համարեցին որպես միջամտտություն:

-Ես համաձայն չեմ, որ դա եղել է միջամտություն,մենք պետք է իմանանք ,որ Ռոբերտ Քոչարյանը եղել է Արցախի առաջին նախագահը,բացի Հայաստանի երկրոդ նախագահը լինելուց,ինչպես կարող են Ղարաբաղի կոլեգաները,հաջորդ նախագահները որևէ ձևով չարձագանքեին:

-Եթե ձեզ դիմեին,դուք ձեր անունը կգրեի՞ք և կստորագրեի՞ք:

-Ես արդեն գրել և ներկայացրել եմ,բայց մեր դիմումի մեջ եղել է ընդամենը խափանման միջոցի փոփոխության հետ կապված,մենք արդարադատության հետ կասկածներ չունենք:

-Ինչո՞ւ:

-Ժամանակը գնահատական կտա :

-Հենց հիմա տեղի է ունենում հակասհամանադրական քայլ,կոչով ասում է՝փակեք բոլոր դատարանների դռները,դուք կասկած չունե՞ք:

-Կասկած չունեմ,որովհետև հավատում եմ և քայլերը տեսնում ե,որ երկիրը տանում են զարգացման:

-Իսկ այդ քայը ի՞նչ էր նշանակում:

-Եկեք այսօր դա համարենք տակտիկական քայլ,որն անհրաժեշտ էր և նպատակահարմար այդ փուլում:

-Կարող եմ ասե՞լ,որ դուք իշխանության ցանկացած քայլ փորձելու եք արդարացնել:

-Ոչ,երբ որ տեսնեմ տնտեսական քայլերում սխալներ,տնտեսական անկում,ճգնաժամ բարձրաձայնելու եմ,ամենաբարձրը լինելու է ղարաբաղյան խնդիրը:Իրավական առումով ես չեմ ուզում ասել որևէ բան ,ես իրավաբան չեմ:

-Այսպիսի հայտարարությունից հետո ներդրումներ հնարավոր են:

-Վիճակագրությունը այսօր հուշում է,որ մենք ունենք տնտեսական աճ և ես հավատում եմ վիճակագրական տվյալներին,թվերն են խոսում բյուջեի մուտքերի հետ կապված,համոզված եմ,որ առաջիկայում դրա ազդեցությունը զգալու ենք:

-Եթե թվերին նայեինք,ուրեմն Կարեն Կարապետյանին,Հովիկ Աբրահամյանին,Տիգրան Սարգսյանին պետք է ձեռքերի վրա պահեինք և հրաժեշտ չտայինք,և ձեր կուսակից ընկերն էլ չասեր՝մենք երազում էինք փոփոխության մասին:

-Ոչ,մի մոռացեք 2007-2017 թվականներին Հայաստանը տնտեսական աճ համարյա չի ունեցել:

-Դուք ծանո՞թ չեք Տիգրան Սարգսյանի ներկայացրած տնտեսական թվերին:

-Դուք ընթերցել եք իմ նամակը վարչապետին,որ մենք գտնվում ենք շատ ծանր ֆինանսատնտեսական վիճակում,երբ մեկ շնչին ընկնող ՀՆԱ-ն Հայաստանում կազմում է ընդամենը 4000 դոլար և համեմատություններ եմ արել 2007 թվականին Հայաստանը ունեցել է ավելի քան 2000-ից ավել մեկ շնչի հաշվով,երբ աշխարհը ավելի մեծ տնտեսական աճ է ապահովել այդ 10 տարիներին:Սա քննադատության համար չէ, երբ Իսրայելը, ունենալով մեկ շնչի հաշվով 20 000 դոլար 2007-ին, 2018-ին հասցրել է 40 000 դոլարի, այսինքն՝ մենք ունենք 400 դոլարի ՀՆԱ և մենք պետք է լինեի՞նք երջանիկ:

-Այսինքն՝Տիգրան Սարգսյանի,Կարեն Կարապետյանի ներկայացրած թվերը բլեֆ էին:

-Բլեֆ չէին, բավարար տեմպեր չէին,թույլ էին:

-Այսօրվան հավատում եք:

-Ես այն ժամանակ էլ հավատում էի, չեմ ասում վիճակագրությունը սխալ էր ,այդ նույն վիճակագրությունն է այդ ցուցանիշները տվել,ես չեմ ձևակերպել: Այսօրվանն էլ բավարար չէ, ես իմ բաց նամակում գրել եմ՝ հույս ունեմ,որ հասնելու ենք մեր ուզած,մեր ցանկացած արդյունքին,քայլերը տանում են դրան:Ես նշել եմ,որ եթե մենք չունենանք բավարար աճի տեմպեր,մենք կորցնելու ենք հայրենիքը:

-Իսկ երբ կոչեր են հնչում պատերին ծեփելու,կամ ասֆալտին փռելու,դրա մասին պետք է մտածել,ներդումը անող նման հայտարարությունից հետո կխիզախի գալ և ներդրում անել:

-Հույս ունենանք ,որ կանի,տեսնում ենք,որ գալիս են:

-Կրկին անդրադառնամ այն հարցին,թե իմ և իմ շրջապատի համար ամենաողբերգական ,ցավալի տեսարանը մեկ տարվա ընթացքում,երբ 3 նախագահները՝Արցախի երկու նախագահները և Արցախի և Հայաստանի նախագահը հայտնվեցին դատարանում:Ի՞նչ զգացում ունեիք,երբ տեսաք այդ տեսարանը:

-Շատ ծանր,բայց նոր սկսել ենք երկիր կառուցել :

-Ինչի՞ հաշվին:

-Եվ այդ առումով ճանապարհը խորդուբորդ է և ավելի ծանր խնդիրներ ենք ունենալու,ամեն ինչի պետք է պատրաստ լինենք,էմոցիաներով չապրենք:

-Ճիշտ բան եք ասում ,դա ունենալու համար ,չստեղծենք նման տեսարաններ՝հագուրդ տալու ոմանց ցանկություններին:

-Ժամանակը գնահատական է տալու:

-Ծան՞ր էր այդ տեսարանը:

-Իհարկե ծանր էր,բայց ծանր տեսարաններ մենք շատ ենք ունեցել անկախության տարիներին, չմոռանանք 1995-1996 թվականները:

-Ապրիլյան պատերազմի հետ կապված,իսկապես շատ մութ բաներ կա՞ն, երբ ասաց դավադրություն:

-Դավադրությունը կապ չունի 2016-ի ապրիլյանի հետ, լինելով վարչապետ չեմ կարողացել գաղտնի փաստաթղթեր տեսնել,բանակի հետ մեր շփումը մոտ չի եղել և չեմ կարող ասել՝կան արդյոք մութ կետեր,թեմաներ ,որին ես տեղյակ չեմ:

-Ձեր կառավարությունն էր,դուք էիք պատասխանատու:

-Ի՞նչի էիք պատասխանատու:

-Եթե պարզվի,որ չարաշահումներ են եղե՞լ:

-Եկեք մտածենք,որ այդպիսի չարաշահումներ չեն եղել,և սև կետեր չենք ունեցել:Իսկ ով է երաշխավրը,որ այսօր կամ վաղը չեն լինելու նման դեպքեր,միշտ պետք է պայքարել: Կոռուպցիան անընդհատ պրոցես է ,իսկ կոռուպցիայի համար պետք է անընդհատ պայքարել:Նման երևույթները միշտ կրկնվում են:

-Այսօրվա իշխանության քննադատելիս ,ասում են,որ վերելակային դիվանագիտության արդյունքում Սանկտ-Պետերբուրգում ձեռք բերված պայմանավորվածությունները ի չիք դարձան և ամենը կորցրեցինք: Ինչպե՞ս եք նայում այն հայտարարությանը,որ ժողովուրդը կորոշի Արցախի ճակատագիրը,սա ևս քննադատվում է և նշվում,որ ամեն ինչ ժողովրդի վրա գցելը նշանակում է պատասխանատվությունից խուսափում:

-Ես չեմ ասի՝ձախողվել է,որովհետև ,եթե ինչ-որ տեղ կան կրակոցներ,լարվածությունը թուլացել է և մենք տեսնում ենք որ կորուստների առումով տարբերություն կա:Քանի կյանք է փրկվել,խնայվել այս ժամանակահատվածում,ինչ քննարկում է եղել,ես նշել եմ,նշում եմ,նշելու եմ, մենք չպետք է ուրախանանք ,եթե սահմանին հանգիստ է և չպետք է մտահոգվենք …

-Զուգահեռ տեղի են ունենում մեծ զորավարժություններ և թշնամին առավել դիրքավորովում է Արցախի սահմանին:

-Ուզում ես խաղաղություն,պատրաստվիր պատերազմի:Իսկ ժողովրդի որոշման մասին ասեմ,որ ես էլ եմ այդ կարծիքին, միայն այս վերջերս չեմ արտահայտել,եթե հետևեք իմ ելույթներին՝ ղարաբաղյան խնդիրը որոշվելու է ժողովրդի հանարքվեով,ուրիշ ելք չկա:

-Այսինքն՝չեն կանգնելու հրապարակում և ասեն՝այո կամ ոչ:

-Իսկ ով է ասում,որ կանգնելու են հրապարակում և ասեն:Եթե չանկացած որոշում ղարաբաղյան խնդրում չբավարարի ժողովրդին և չստացվի,որ ժողովուրդը տրամադրված է,մենք ուննալու ենք լուրջ խնդիրներ այն իշխանության հետ,որը ժողովրդի կամքին հակառակ փորձելու է սեպարատ բանակցություններ տանել,կամ տարբերակներ քննարկել:

-Բակո Սահակյանի հասցեին մի խմբավորմում,որը Ռոբերտ Քոչարյանի դատավարությունից հետո դուրս էր եկել փողոց ,այլանդակ վանկարկումներով հանդես եկավ…

-Ամոթ նրանց …

-Բավարարվենք ամոթով,թե պետք է քրեական գործ հարուցվի:

-Եթե քրեական օրենսգիրքը թույլ է տալիս,պարտադիր պետք է քրեական գործ հարուցվի:

-Ո՞ւր ենք հասել…

-Եթե քրեական հետապնդման տիրույթում չէ,պետք է հետագայում կանխել նման բաները,պետք է օրենսգրքի փոփոխություններ կատարել,բայց այն,որ մեզ հարիր չէ,սազական չէ,ինչ են դրանով փորձում ասել,իբր ավելի հայրենասե՞ր են:Հայրենասիրությունը չափվում է առաջին հերթին սահմանում:

Առաջին հատվածն՝այստեղ, գրում է hayeli.am:

  •